Hiện nay, đa số trẻ em, nhất là trẻ ở thành thị, đều được chăm sóc quá “kĩ lưỡng”. Đôi tay của trẻ dường như chỉ dùng vào việc làm bài tập, vui chơi… còn những việc khác đều do ông bà, bố mẹ làm giúp. Chúng sẽ trở nên lười vận động và dẫn đến trẻ lười suy nghĩ, ít động não. Điều đó thực sự là không tốt cho trẻ, cha mẹ cần phải làm gì để loại bỏ thói quen này ở trẻ?
Khơi dậy tính lanh lợi vốn có ở trẻ
Căn cứ vào độ tuổi cũng như tính cách của trẻ, các bậc phụ huynh nên cùng trẻ tham gia một số hoạt động nhỏ mang tính chất động não, buộc trẻ phải suy nghĩ. Bố mẹ có thể cùng chơi với trẻ trò chơi với những con số, giải câu đố, thi kể chuyện…
Cách làm này không những kích thích sự động não, tư duy ở trẻ mà còn thể hiện sự quan tâm của bố mẹ. Trẻ sẽ thấy hạnh phúc hơn, tích cực hơn nếu cùng bố mẹ tham gia những trò chơi đơn giản nhưng bổ ích ấy.
Tập cho trẻ thói quen xem sách báo thiếu nhi
Những cuốn sách báo hay truyện tranh tuổi thơ với những hình vẽ sinh động, hấp dẫn hoặc cho trẻ xem những tiết mục văn nghệ, hoạt hình thiếu nhi mang tính giáo dục cao… Trẻ thích thú sẽ nhập cuộc rất nhanh chóng. Trẻ có thể hát, nhảy theo điệu nhạc hay tha hồ tưởng tượng sau khi xem truyện tranh.
Đây là cách giải trí bổ ích cho trẻ sau những giờ học tập căng thẳng ở trường. Hơn thế nữa, nó còn khơi dậy khả năng tư duy ở trẻ theo chiều hướng tích cực.
Mở rộng không gian sống cho trẻ
Đưa trẻ đến với thiên nhiên trong lành như vườn thú, vườn bách thảo, khu vực sinh thái, về trang trại, về nông thôn … Cho trẻ thăm thú, quan sát rồi đặt ra những câu hỏi liên quan để trẻ trả lời kèm theo giải thích mọi thắc mắc của trẻ. Trẻ sẽ chủ động suy nghĩ, tư duy, bằng chứng là trẻ luôn đặt ra những câu hỏi ngộ nghĩnh cho những thắc mắc của mình.
Khuyến khích, động viên trẻ
Trong quá trình học tập, có thể trẻ phải tập trung suy nghĩ, tư duy căng thẳng mới giải được bài toán hay làm được những thí nghiệm đơn giản. Lúc ấy hãy động viên, khen trẻ để kích thích trẻ vui và hứng thú tiếp tục tư duy, sáng tạo.
Cha mẹ cũng nên động viên kịp thời khi thấy trẻ tiến bộ. Nếu quá khắt khe trong những lời nhận xét hay phê bình sẽ làm hạn chế khả năng tư duy sáng tạo của con.
Bồi dưỡng hứng thú suy nghĩ ở trẻ
Cha mẹ trước hết phải là tấm gương cho trẻ về mọi mặt, đặc biệt là lối suy nghĩ, tính cách, thái độ. Chính các bậc phụ huynh cũng nên học cách kiềm chế tình cảm của bản thân, có cái nhìn khách quan để khen thưởng và phê bình trẻ đúng lúc. Đồng thời, thường xuyên đặt ra những câu hỏi kích thích trẻ học hỏi, suy nghĩ.
Giúp trẻ duy trì thói quen động não
Cha mẹ không nên có yêu cầu quá cao, vượt khả năng suy nghĩ, lối tư duy trẻ thơ. Phải căn cứ vào hiện trạng vốn có của trẻ để bắt đầu hướng dẫn trẻ suy nghĩ, từ những việc đơn giản nhất, dễ dàng nhất, rồi dần tăng độ khó để trẻ phải nỗ lực giải quyết những khó khăn gặp phải.
Những câu hỏi có mức độ khó tăng dần phù hợp với tính cách cũng như khả năng vốn có ở trẻ, giúp trẻ phát triển năng lực tư duy và học được khả năng làm chủ mọi vấn đề.